[ Bài viết được đăng trên báo Sức Khỏe & Đời Sống Cuối Tuần
số 948 ngày 03.03. 2017 ]

Ngày nay, máy điều hòa nhiệt độ – hay còn gọi là máy lạnh – đã trở thành một thiết bị không thể thiếu trong ngôi nhà của mỗi người dân đô thị. Dưới khí hậu nhiệt đới nóng quanh năm của nước ta, chiếc máy lạnh gần như phải chạy hết công suất, đặc biệt trong các tháng nắng nóng cao điểm đầu năm. Máy lạnh có thể là một công cụ hữu ích trong việc giúp chúng ta cảm thấy mát mẻ giữa thời tiết nóng nực, nhưng lại tiềm ẩn nhiều nguy cơ về mặt sức khỏe đối với con người.

Nhiều nghiên cứu đã cho thấy những cư dân đô thị nào dành phần lớn thời gian trong ngày để sinh hoạt trong các không gian sử dụng điều hòa nhiệt độ có tần suất đi khám bác sĩ và sử dụng các dịch vụ y tế nhiều hơn hẳn những người sinh hoạt thường xuyên sinh hoạt trong môi trường thông thoáng tự nhiên. Công trình nghiên cứu của Preziosi và các cộng sự đăng trên tạp chí International Journal of Epidemiology năm 2004 thống kê được rằng phần lớn những người này đến gặp bác sĩ vì các vấn đề liên quan đến tai-mũi-họng, hệ hô hấp và da liễu.
.

Tác hại của máy điều hòa nhiệt độ đối với sức khỏe con người

Dựa trên nhiều kết quả nghiên cứu và khảo sát của các nhà khoa học, sau đây là năm loại triệu chứng bệnh tật dễ mắc phải nhất ở những người thường xuyên làm việc hoặc sinh hoạt trong phòng máy lạnh:

1. Mệt mỏi, nhức đầu và khó ở:

Nếu bạn bỗng dưng cảm thấy lạnh cóng và run rẩy trong văn phòng mặc dù sức khỏe của mình đang bình thường, nhiều khả năng nguyên nhân đến từ chiếc máy điều hòa nhiệt độ trong phòng. Các nhà khoa học đã khẳng định rằng những người thường xuyên làm việc trong phòng máy lạnh đóng kín dễ rơi vào tình trạng nhức đầu và mệt mỏi kéo dài. Cụ thể hơn, theo một nghiên cứu của Mendell đăng trên tạp chí International Journal of Epidemiology tháng 08/2004, những người làm việc trong các cao ốc văn phòng sử dụng hệ thống máy lạnh trung tâm mắc phải nhiều triệu chứng bệnh tật hơn những người làm việc trong văn phòng bình thường, và những triệu chứng này bao gồm sổ mũi hoặc nghẹt mũi thường xuyên, khó thở, cảm lạnh, cảm cúm và nhiều bệnh khác.  

*Ảnh: Bài viết được chọn làm bìa báo Sức Khỏe & Đời Sống Cuối Tuần số 948 ngày 03-03-2017, nội dung trên trang 14 và 15 của báo.

2. Da khô:

Càng sinh hoạt lâu trong môi trường máy lạnh, da và tóc của chúng ta càng dễ bị khô, do không khí từ máy lạnh khiến chúng mất dần độ ẩm. Kem dưỡng ẩm có thể giúp khắc phục tình trạng này.

3. Tình trạng ô nhiễm và các bệnh mãn tính:

Cơ quan Bảo vệ Môi sinh Hoa Kỳ (EPA) đã công bố nhiều công trình nghiên cứu khẳng định rằng nhà ở, không gian làm việc và sinh hoạt trong nhà của con người ngày nay thậm chí đang tích lũy các tác nhân ô nhiễm môi trường nhiều hơn cả ngoài trời. Nguyên nhân là vì hệ thống điều hòa trung tâm không có tác dụng mang không khí tự nhiên vào công trình: Chúng làm mát cho con người bằng cách tái sử dụng và luân chuyển không khí cũ. Do vậy, nếu công trình không thường xuyên được lau dọn sạch sẽ, chứa nhiều bụi bẩn, nấm mốc, lông hoặc vảy tróc từ da của vật nuôi, hoặc nếu bên trong công trình có người mắc các bệnh truyền nhiễm lây lan qua đường không khí, sức khỏe của những người sống trong tòa nhà sẽ bị ảnh hưởng tiêu cực.

Với những người đang bị bệnh, hệ thống máy lạnh trung tâm trong các tòa nhà còn là tác nhân khiến cho bệnh tình của họ thêm trầm trọng. Nhiều báo cáo y khoa cho thấy máy điều hòa nhiệt độ làm trầm trọng hơn các triệu chứng của chứng huyết áp thấp, hen suyễn, viêm khớp, viêm dây thần kinh, các chứng bệnh cảm, ho, đau đầu, nhức cổ, và chứng khó tiêu, khiến cho người bệnh thường xuyên bị hành hạ bởi các cơn đau bất chợt trên cơ thể.

4. Mất dần khả năng thích ứng với thời tiết nóng:

Những người thường xuyên sử dụng điều hòa nhiệt độ về lâu dài sẽ mất dần khả năng thích ứng với thời tiết nóng hoặc các môi trường nhiệt độ cao. Nguyên nhân đến từ sự căng thẳng của cơ thể mỗi khi chuyển dịch từ môi trường mát lạnh trong nhà sang môi trường oi bức bên ngoài. Tình trạng kém khả năng chịu đựng thời tiết nóng đã được khẳng định là một trong những nguyên nhân làm tăng tỉ lệ tử vong do nắng nóng ở nhiều quốc gia, cụ thể ở Mỹ trung bình hàng năm có đến 400 trường hợp tử vong vì thời tiết oi bức của mùa hè.

5. Các vấn đề về hô hấp:

Thống kê cho thấy xe ô-tô với hệ thống điều hòa bên trong là một trong những nơi tích tụ nhiều vi khuẩn liên quan đến các bệnh đường thở nhất. Các nhà nghiên cứu đến từ Trung tâm Y Tế bang Louisinana phát hiện ra tám loại nấm mốc nguy hại đối với sức khỏe con người ở 22 trong tổng số 25 chiếc ô-tô được khảo sát. Y văn đã ghi nhận nhiều trường hợp máy điều hòa nhiệt độ là nguyên nhân gây bệnh Legionnairre – một chứng nhiễm trùng phổi nguy hiểm do vi khuẩn Legionella gây ra và có thể dẫn đến tử vong.

Khắc phục những vấn đề sức khỏe liên quan đến máy lạnh

Sau đây là vài lời khuyên từ bác sĩ Angela Zhu đến từ Hiệp hội Khí Công Y Khoa Quốc Tế về cách thức sử dụng máy điều hòa nhiệt độ hợp lý nhằm giữ gìn sức khỏe trong những tháng hè nắng nóng và oi bức:

• Thường xuyên lau dọn sạch sẽ phòng ốc, ô-tô và những không gian sử dụng máy lạnh mà bạn thường sinh hoạt; làm sạch chăn ga, màn cửa, thảm và nhiều đồ dùng nội thất dễ bị bụi bẩn khác.
• Nếu bạn phải thường xuyên làm việc trong phòng máy lạnh đóng kín hoặc trong các tòa nhà sử dụng hệ thống điều hòa nhiệt độ trung tâm, hãy luôn mang theo áo khoác hoặc khăn choàng cổ để giữ ấm cơ thể, đặc biệt là vùng cổ.
• Nếu có thể, chúng ta nên hạn chế sử dụng máy điều hòa nhiệt độ, đặc biệt vào ban đêm. Việc mở điều hòa chạy suốt đêm khiến cơ thể dễ nhiễm lạnh, đau nhức và hứng chịu nhiều triệu chứng khác.
• Nếu phải sử dụng điều hòa nhiệt độ vào ban đêm, hãy bật chế độ đếm thời gian để thiết lập cho máy điều hòa tự động tắt sau một khoảng thời gian nhất định trong lúc bạn đang ngủ. Việc đổ một chút mồ hôi sẽ giúp cơ thể bạn dễ dàng lấy lại cân bằng và không bị nhiễm lạnh.
• Lưu tâm đặc biệt đến trẻ nhỏ và người lớn tuổi, vì đây là những người dễ bị nhiễm lạnh và mắc bệnh vì máy điều hòa nhất. Đặc biệt giữ ấm phần lưng và phần bụng trong khi ngủ.
• Sự bài tiết mồ hôi giúp con người giải phóng nhiệt lượng tích trữ trong cơ thể. Việc duy trì thói quen vận động, rèn luyện thể chất và ra mồ hôi trong mùa hè kỳ thực tốt cho sức khỏe chúng ta hơn so với việc nhốt mình suốt ngày trong phòng máy lạnh đóng kín; điều này giúp cơ thể chúng ta được cân bằng nhiệt độ với tinh thần thoải mái hơn.

.

~ThS. PHAN NGUYỄN KHÁNH ĐAN
Thạc sĩ Kinh Doanh Quốc Tế (Master of International Business)
Giám đốc công ty phát hành sách Con Đường Tri Thức
Website: http://conduongtrithuc2015.wordpress.com

.